ส่วนที่ 4 ผลงานนวัตกรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ ประจำปี 2563
 
ชื่อผลงาน                  ไม้ไผ่ 4.0
ประเภทนวัตกรรม         นวัตกรรมด้านผลิภัณฑ์ (Product Innovation Project)
สรุปผลงานโดยย่อ         ไม้ไผ่ 4.0 คือการประดิษฐ์คิดค้นและพัฒนามาจากแนวความคิดการบริหารกล้ามเนื้อและ          ข้อต่อในร่างกาย  ซึ่งแหล่งที่มาของนวัตกรรมนี้คือ การใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในชุมชนผสมผสานกับการเรียนรู้ผ่านทางเทคโนโลยีจากสื่อออนไลน์ มาเป็นไม้ไผ่ 4.0 ซึ่งไม้ไผ่ 4.0 นั้นได้ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อใช้ในการบริหารร่างกาย ทางผู้ศึกษาได้ทำการทดลองใช้กับกลุ่มประชาชนทั่วไป กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง กลุ่มผู้สูงอายุ ที่มีปัญหาเรื่องการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และข้อต่อในปี 2562 จำนวน 32 ราย พบว่า หลังจาการใช้ไม้ไผ่ 4.0 ในการบริหารร่างกายติดต่อ เป็นเวลา  4  เดือน  มีผู้ที่สามารถบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่อลดลงร้อยละ 87.50 และในปี 2563 กลุ่มเป้าหมายเพิ่มขึ้นรวมจำนวน 22 รายแบ่งเป็นกลุ่มกลุ่มประชาชนทั่วไป กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง กลุ่มผู้สูงอายุ จำนวน 15 ราย ในการบริหารร่างกายติดต่อ เป็นเวลา  6 เดือน  มีผู้ที่สามารถบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่อลดลงร้อยละ 80 แบ่งเป็นกลุ่มผู้ป่วยติดบ้านจำนวน 7 ราย ในการบริหารร่างกายติดต่อ เป็นเวลา  8 เดือน  มีผู้ที่สามารถบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่อลดลงร้อยละ 57.14
 
วัตถุประสงค์
          1. เพื่ออนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น
          2. เพื่อลดอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่อโดยไม่ต้องใช้ยาแผนปัจจุบัน
แนวคิดการพัฒนานวัตกรรม
หลักการและเหตุผล
          ผู้ศึกษาได้เป็นอาสาสมัครสาธารณสุข และ ผู้ช่วยแพทย์แผนไทยทำงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล โดยให้บริการนวดแผนไทย การฟื้นฟูกล้ามเนื้อและข้อต่อ การบริบาลหญิงหลังคลอด  การใช้ยาสมุนไพร และการให้ความรู้เรื่องการแพทย์ให้กับกลุ่มประชาชนทั่วไป กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ และผู้สูงอายุ ในเขตรับผิดชอบ
จาการสังเกตผู้รับบริการที่มารรับการรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางเจ้าฉ่าด้วยอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อเข่า ปวดบ่า ไหล่ และหลัง ทั้งเชิงรับและเชิงรุกในชุมชน พบว่าผู้รับบริการจะมาขอรับยาแก้ปวดข้อและคลายกล้ามเนื้อเป็นประจำมักจะมีอาการปวดท้องร่วมด้วย เนื่องจากผลข้างเคียงจากการใช้ยาแผนปัจจุบัน และเมื่อได้ทำการซักประวัติเรื่องของการดูแลสุขภาพพบว่า ขาดการออกกำลังกาย ขาดการดูแลตนเอง  อย่างเหมาะสม
 
๙
ประกอบกับตำบลบางเจ่าฉ่ามีภูมิปัญญาท้องถิ่นเรื่องการจักสานไม้ไผ่ที่โด่งดัง ร่วมกับมีทรัพยากรในท้องถิ่นคือ ไม้ไผ่สีสุกอีกทั้งผู้ศึกษา มีความรู้ด้านการแพทย์แผนไทยและอาศัยอยู่ภายในตำบลบางเจ้าฉ่า จึงได้มีเกิดแรงจูงใจในการพัฒนาไม้ไผ่ 4.0 ขึ้นเพื่อลดอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่อ โดยใช้ไม้ไผ่ 4.0 ในการบริหารกล้ามเนื้อและข้อต่อสำหรับกลุ่มประชาชนทั่วไป กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง กลุ่มผู้สูงอายุ และกลุ่มผู้ป่วยติดบ้าน ส่งผลให้ทุกกลุ่มผู้รับบริการที่กล่าวมาข้างต้นมีสุขภาพที่ดีขึ้น ในตำบลบางเจ้าฉ่าเป็นหมู่บ้านจักสานซึ่งมีไม้ไผ่สีสุกเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในชุมชนสามารถหาได้ง่ายโดยไม่ต้องลงทุนสูง และจากการศึกษาความรู้จากปราชญ์ชาวบ้านซึ่งเป็นผู้สูงอายุในชุมชน
จากภูมิปัญญาท้องถิ่น พร้อมทั้งศึกษาทางอินเทอร์เน็ต และสื่อออนไลน์ต่างๆ จึงมีการพัฒนานวัตกรรมไม้ไผ่ 4.0 ขึ้นได้โดย ซึ่งกระบวนการการจัดทำได้มีที่ปรึกษา คือ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางเจ้าฉ่า ปราชญ์ชาวบ้าน และผู้นำท้องถิ่น รวมถึงภาคีเครือข่ายในตำบลบางเจ้าฉ่า